Prace leśne są wykonywane nie tylko przez wyspecjalizowanych pracowników, czasami takimi pracami zajmują się również firmy budowlane, ale bywa, że próbują je wykonywać właściciele zarośniętych działek. W końcu działka leśna z domkiem to marzenie wielu z nas.
Jednak zdecydowanie w większości wypadków powinna zająć się wycinką drzewa specjalistyczna firma świadcząca takie usługi.
Prace przy pozyskiwaniu drewna należą bowiem w większości do prac szczególnie niebezpiecznych.
Aby wykonywać w sposób bezpieczny takie prace, pracodawca powinien:
- ustalić i uaktualnić (jeśli to konieczne) wykaz prac szczególnie niebezpiecznych,
- określić szczegółowe wymagania związane z bezpieczeństwem i higieną pracy przy wykonywaniu tych prac,
- poinformować pracowników o zagrożeniach,
- zadbać o niezbędne środki zabezpieczające,
- zapewnić stały nadzór nad wykonywanymi pracami niebezpiecznymi,
- zapewnić pracownikom instruktaż obejmujący:
– imienny podział pracy,
– kolejność wykonywania prac,
– wymagania bhp przy poszczególnych pracach.
Jak zaplanować dobrze prace przy wycince drzew?
Prace związane z wycinką mogą mieć bardzo różnorodny zakres, który zależy od wieku roślinności i gatunków, jakie występują na działce, a także od otoczenia drzewa przeznaczonego do wycinki oraz jego stanu i wielkości.
Przystępując do planowania pracy, należy szczególną uwagę zwrócić na to, czy praca wiąże się z:
- usuwaniem złomów i wywrotów,
- usuwaniem drzew z pękniętym pniem,
- usuwaniem drzew ze stwierdzoną zgnilizną wewnętrzną,
- usuwaniem drzew silnie pochylonych przeciwnie do założonego kierunku obalania,
- usuwaniem drzew zawieszonych na innych roślinach i drzewach, trudnych do ściągnięcia,
- usuwaniem usuwaniu drzew wyjątkowo grubych (o średnicy powyżej dwóch długości użytecznej prowadnicy);
- usuwaniem drzew zlokalizowanych w sąsiedztwie innych drzew, budynków, budowli, linii teleenergetycznych, zbiorników substancji niebezpiecznych i szlaków komunikacyjnych,
- usuwaniem drzewa na stoku.
Każdy wymieniony powyżej element wymaga zupełnie innego przygotowania się do obalania drzewa i wybrania innych narzędzi i maszyn, a także innych środków ochrony indywidualnej dla pracownika. Bez odpowiedniego przygotowania i doświadczenia nie można bezpiecznie wykonać tych prac.
Strefa niebezpieczna i ścieżka oddalania
Strefa niebezpieczna jest wyznaczana dla osób postronnych i pracowników nie zaangażowanych bezpośrednio do obalania drzewa, którzy mogliby się w niej znaleźć i byliby narażeni na niebezpieczeństwo.
Podstawową rzeczą jest prawidłowe wyznaczenie i oznakowanie miejsca niebezpiecznego ze względu na planowane prace. Strefa niebezpieczna powinna mieć promień nie mniejszy niż dwukrotność wysokości obalanego drzewa. Należy też brać pod uwagę nieplanowane kierunki obalenia drzewa.
Dla każdego pracownika znajdującego się w strefie podczas ścinania drzewa musi być wyznaczona ścieżka oddalania. Jest ona ściśle powiązana z zaplanowanym kierunkiem obalania drzewa oraz z jego pochyleniem oraz nachyleniem terenu.
Jeśli drzewo znajduje się w miejscu, gdzie mogą pojawić się ludzie, gdyż na przykład przez strefę niebezpieczną przechodzi ścieżka lub chodnik, należy zabezpieczyć wejście do niej oraz oznakować tablicami informacyjnymi.
Dobór techniki wycinki drzewa i środków ochrony osobistej
Co do zasady każdy pracownik powinien mieć kask ochronny podczas wycinki drzewa, buty z podnoskiem oraz kamizelkę odblaskową. Dodatkowo każdy drwal posługujący się pilarką powinien mieć gogle, nauszniki, rękawice ochronne, ochrony nóg z wkładką przeciwprzepięciową.
W zależności od metody obalania drzewa, może być też potrzebne zabezpieczenie związane z pracą na wysokości. Prace na wysokości powinny odbywać się pod nadzorem. Podczas wykonywania prac na wysokości (czyli powyżej jednego metra), koniecznie musi być wyznaczony inny pracownik, który będzie nadzorował wykonywane prace.
Kiedy nie wolno wycinać drzew?
Prac przy wycince drzew nie należy prowadzić, gdy:
a. podczas opadów ulewnego deszczu, śnieżycy, gradu lub podczas burzy,
b. w gęstej mgle,
c. podczas silnego wiatru,
d. po zapadnięciu zmroku,
e. przy temperaturze powietrza poniżej 20 stopni Celsjusza.
Oczywiście należy również zwrócić szczególną uwagę na stan psychofizyczny pracownika. Jeśli zgłasza on złe samopoczucie, powinien być odsunięty od wykonywania prac przy obalaniu drzewa.