Odszkodowanie za wypadek przy pracy – postępowanie

W I kwartale 2020 roku zgodnie ze statystykami Głównego Urzędu Statystycznego doszło do 14 140 wypadków przy pracy. Pomimo, że jest to o 10% mniej niż w tym samym okresie roku poprzedniego, to liczba ta nadal pozostaje bardzo wysoka. Wiadomo, że lepiej zapobiegać wypadkom i stosować odpowiednie środki ostrożności, w tym specjalistyczne szkolenia pracowników niż walczyć ze skutkami wypadków przy pracy.

Niestety życie zweryfikowało, że nawet stosowanie się do ogólnych zaleceń BHP i instrukcji stanowiskowych, nie gwarantuje pracownikowi 100% bezpieczeństwa. Jak zatem zachować się tuż po wypadku przy pracy? Jak uzyskać należne odszkodowanie i jakie instytucje mogą nam w tym pomóc? Wszystko dokładnie opiszemy w tym artykule.

Czym jest wypadek przy pracy? Definicja

Art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. bardzo precyzyjnie definiuje pojęcie wypadku przy pracy.

Za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:

• podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;
• podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;
• w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

Bardzo ważne jest, aby wszystkie powyższe warunki zostały spełnione. Inaczej incydent nie będzie posiadał znamion wypadku przy pracy.

Postępowanie po wypadku przy pracy – krok po kroku

1. Zaraz po wystąpieniu wypadku, ważne są pierwsze chwile i decyzje podejmowane przez osoby poszkodowane oraz innych współpracowników. Zgodnie z prawem, osoba, która doznała urazu na skutek wypadku w pracy, zobowiązana jest niezwłocznie powiadomić o tym fakcie osobę przełożoną. Obowiązek ten ciąży również na pracownikach, którzy byli świadkami takiego zdarzenia.
2. Następnie pracodawca powinien zadbać o właściwe zabezpieczenie miejsca zdarzenia i zapewnienie osobie poszkodowanej właściwej opieki. Wyłączane są maszyny, które mogły przyczynić się do wystąpienia wypadku oraz zabezpieczane wszelkie przedmioty, które dalej mogą stanowić zagrożenie dla poszkodowanego lub osób postronnych. Bardzo ważne jest, aby przed przystąpieniem do udzielania pierwszej pomocy, zadbać w pierwszej kolejności o własne bezpieczeństwo!
3. Jeżeli osoba pokrzywdzona w wypadku uzyskała właściwą pomoc medyczną, należy wtedy przystąpić do zabezpieczenia miejsca zdarzenia. Trzeba to wykonać w ten sposób, aby móc bez problemu zidentyfikować przyczynę wypadku. Zgodnie z prawem obszar zdarzenia należy zabezpieczyć tak, aby ograniczyć do niego dostęp osób niepowołanych, wyłączyć możliwość ponownego uruchomienia maszyn lub ich przemieszczenia. Bardzo pomocna na tym etapie będzie dokumentacja fotograficzna.
4. Kolejną czynnością, do której zobligowany jest pracodawca, to zgłoszenie wystąpienia wypadku do Państwowej Inspekcji Pracy.
5. Przyszedł czas na dokonanie formalności. Pracodawca powinien powołać zespół powypadkowy, którego zadaniem będzie ustalenie przyczyn oraz następstw wypadku przy pracy. Rezultaty działań zespołu, zapisane będą w specjalnym protokole ustalenia przyczyn i okoliczności wypadku przy pracy (tzw. Protokole Powypadkowym). Protokół ten sporządza się nie później niż w ciągu 14 dni od chwili zgłoszenia wypadku przy pracy.
6. Poszkodowany ma prawo wglądu w treść protokołu powypadkowego. Po zapoznaniu się z jego zawartością, powinien złożyć na nim swój podpis. Osoba poszkodowana ma także prawo wnieść zastrzeżenia i uwagi co do treści zawartych w tym dokumencie.
7. Kompletny protokół powypadkowy sporządzany jest w co najmniej 3 egzemplarzach. Jeden otrzymuje poszkodowany, drugi pozostaje w aktach firmy, a trzeci wysyłany jest do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Jeżeli doszło do ciężkiego, śmiertelnego lub zbiorowego wypadku przy pracy (ranne co najmniej dwie osoby), jeden egzemplarz protokołu powypadkowego powinien dodatkowo otrzymać inspektor pracy.

Odszkodowanie za wypadek przy pracy – kto płaci?

Instytucją właściwą do wypłaty świadczeń za wypadek przy pracy jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Osobie poszkodowanej przysługuje m.in. odszkodowanie za doznany uszczerbek na zdrowiu. Osoba może się również ubiegać o wypłatę dodatkowych funduszy zgodnie z umową ubezpieczenia NNW – jeżeli takową posiada.

W skrajnych sytuacjach, pracownik ma prawo wystąpić o przyznanie odszkodowania bezpośrednio od swojego pracodawcy. Będzie to jednak możliwe dopiero wtedy, gdy wyczerpie pulę świadczeń przyznanych przez ZUS.